49. Legislaturperiode der Schweizer Bundesversammlung

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen

Die 49. Legislaturperiode[1] der Schweizer Bundesversammlung dauerte vom 5. Dezember 2011 bis zum 30. November 2015.[2] Tagungsort des National- und des Ständerates war das Bundeshaus in Bern.

Sessionen[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

In der Regel finden vier dreiwöchige Sessionen der Bundesversammlung pro Kalenderjahr statt. Bei hohem Arbeitsanfall oder aufgrund ausserordentlicher Ereignisse können die Räte zu zusätzlichen Sessionen einberufen werden (Sondersessionen oder ausserordentliche Sessionen). In der 49. Legislaturperiode fanden zusätzlich zu den ordentlichen Sessionen folgende Sondersessionen statt:[3]

  • Ausserordentliche Session Ständerat: 6. Dezember 2011
  • Ausserordentliche Session Ständerat: 21. Dezember 2011
  • Sondersession Nationalrat: 2.–3. Mai 2012
  • Ausserordentliche Session Ständerat: 14. März 2012
  • Ausserordentliche Session Ständerat: 15. März 2012
  • Sondersession Nationalrat: 15.–17. April 2013
  • Ausserordentliche Session Nationalrat: 17. April 2013
  • Sondersession Nationalrat: 5.–8. Mai 2014
  • Sondersession Nationalrat: 4.–6. Mai 2015

Zusammensetzung[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Andreas Aebi | SVP | * 26. November 1958 | BEMatthias Aebischer | SP | * 18. Oktober 1967 | BEThomas Aeschi | SVP | * 13. Januar 1979 | ZGEvi Allemann | SP | * 16. Juli 1978 | BECesla Amarelle | SP | * 14. September 1973 | VDCéline Amaudruz | SVP | * 15. März 1979 | GEViola Amherd | CVP | * 7. Juni 1962 | VSAdrian Amstutz | Fraktionspräsident | SVP | * 2. Dezember 1953 | BEJacqueline Badran | SP | * 12. November 1961 | ZHGuillaume Barazzone | CVP | * 13. Januar 1982 | GEMartin Bäumle | glp | * 3. Juni 1964 | ZHKathrin Bertschy | glp | * 2. Juli 1979 | BEMax Binder | SVP | * 26. November 1947 | ZHPrisca Birrer-Heimo | SP | * 4. Februar 1959 | LUThomas Böhni | glp | * 24. Dezember 1964 | TGRoland Borer | SVP | * 27. Januar 1951 | SOToni Bortoluzzi | SVP | * 16. Februar 1947 | ZHJacques Bourgeois | FDP | * 14. März 1958 | FRHeinz Brand | SVP | * 6. September 1955 | GRToni Brunner | SVP | * 23. August 1974 | SGRoland Rino Büchel | Stimmenzähler | SVP | * 8. Oktober 1965 | SGJakob Büchler | Stimmenzähler | CVP | * 29. Mai 1952 | SGAndré Bugnon | SVP | * 13. September 1947 | VDChristine Bulliard-Marbach | CVP | * 13. Oktober 1959 | FRDominique de Buman | CVP | * 28. April 1956 | FRYannick Buttet | CVP | * 12. Juli 1977 | VSMartin Candinas | CVP | * 20. August 1980 | GRMarina Carobbio Guscetti | SP | * 12. Juni 1966 | TIAndrea Caroni | Stimmenzähler | FDP | * 19. April 1980 | ARIgnazio Cassis | FDP | * 13. April 1961 | TIIsabelle Chevalley | glp | * 13. April 1972 | VDMax Chopard-Acklin | SP | * 30. August 1966 | AGRaymond Clottu | SVP | * 18. Dezember 1967 | NEThomas de Courten | SVP | * 29. Juli 1966 | BLChristophe Darbellay | CVP | * 7. März 1971 | VSFathi Derder | FDP | * 4. Dezember 1970 | VDHans Egloff | SVP | * 27. November 1959 | ZHCorina Eichenberger-Walther | FDP | * 14. Oktober 1954 | AGYvette Estermann | Stimmenzählerin | SVP | * 26. Februar 1967 | LUDaniel Fässler | CVP | * 22. August 1960 | AIHans Fehr | SVP | * 14. Januar 1947 | ZHJacqueline Fehr | SP | * 1. Juni 1963 | ZHOlivier Feller | FDP | * 30. August 1974 | VDYvonne Feri | SP | * 21. März 1966 | AGDoris Fiala | FDP | * 29. Januar 1957 | ZHRoland Fischer | glp | * 5. April 1965 | LUBeat Flach | glp | * 21. Januar 1965 | AGSylvia Flückiger-Bäni | SVP | * 1. Juni 1952 | AGKurt Fluri | FDP | * 19. August 1955 | SOOlivier Français | FDP | * 1. Oktober 1955 | VDSebastian Frehner | SVP | * 2. September 1973 | BSOskar Freysinger | SVP | * 12. Juni 1960 | VSPierre-Alain Fridez | SP | * 20. November 1957 | JUClaudia Friedl | SP | * 19. Juli 1960 | SGChantal Galladé | SP | * 17. Dezember 1972 | ZHUrs Gasche | BDP | * 15. März 1955 | BEJosias Gasser | glp | * 17. November 1952 | GRAndrea Geissbühler | SVP | * 3. August 1976 | BEJean-René Germanier | FDP | * 18. Dezember 1958 | VSUlrich Giezendanner | SVP | * 31. Oktober 1953 | AGYvonne Gilli | GPS | * 7. März 1957 | SGBastien Girod | GPS | * 21. Dezember 1980 | ZHIda Glanzmann-Hunkeler | CVP | * 29. September 1958 | LUBalthasar Glättli | Fraktionspräsident | GPS | * 12. Februar 1972 | ZHAlois Gmür | CVP | * 3. April 1955 | SZRoger Golay | MCG | * 23. September 1959 | GEPetra Gössi | FDP | * 12. Januar 1976 | SZJean-Pierre Graber | SVP | * 8. Juli 1946 | BEEdith Graf-Litscher | Stimmenzählerin | SP | * 25. März 1964 | TGMaya Graf | GPS | * 28. Februar 1962 | BLJean-Pierre Grin-Hofmann | SVP | * 16. März 1947 | VDAndreas Gross | SP | * 21. August 1952 | ZHJürg Grossen | glp | * 24. August 1969 | BEHans Grunder | BDP | * 13. Juni 1956 | BEJean-Paul Gschwind | CVP | * 31. Oktober 1952 | JUBernhard Guhl | BDP | * 10. Juni 1972 | AGBarbara Gysi | SP | * 14. Mai 1964 | SGPhilipp Hadorn | SP | * 6. Februar 1967 | SOThomas Hardegger | SP | * 2. April 1956 | ZHChristine Häsler | GPS | * 11. Januar 1963 | BEHansjörg Hassler | BDP | * 23. September 1953 | GRMarkus Hausammann | SVP | * 20. September 1964 | TGAlfred Heer | SVP | * 12. Oktober 1961 | ZHBea Heim | SP | * 7. April 1946 | SOVerena Herzog | SVP | * 7. Februar 1956 | TGLorenz Hess | BDP | * 28. Juni 1961 | BEHugues Hiltpold | FDP | * 5. Mai 1969 | GEGabi Huber | Fraktionspräsidentin | FDP | * 29. Februar 1956 | URRuth Humbel Näf | CVP | * 23. Juli 1957 | AGThomas Hurter | SVP | * 1. November 1963 | SHMaja Ingold | EVP | * 23. Mai 1948 | ZHBeat Jans | SP | * 12. Juli 1964 | BSRudolf Joder | SVP | * 10. Juni 1950 | BEFrancine John-Calame | GPS | * 30. April 1954 | NEDaniel Jositsch | SP | * 25. März 1965 | ZHPeter Keller | SVP | * 22. April 1971 | NWMargrit Kessler | glp | * 25. Dezember 1948 | SGMargret Kiener Nellen | SP | * 17. April 1953 | BEHans Killer | SVP | * 9. März 1948 | AGHansjörg Knecht | SVP | * 24. März 1960 | AGMartin Landolt | BDP | * 30. Juni 1968 | GLMarkus Lehmann | CVP | * 27. Mai 1955 | BSUeli Leuenberger | GPS | * 26. März 1952 | GEChristian Lohr | CVP | * 5. April 1962 | TGSusanne Leutenegger Oberholzer | SP | * 6. März 1948 | BLChristian Lüscher | FDP | * 6. Dezember 1963 | GERuedi Lustenberger | CVP | * 2. April 1950 | LUAnne Mahrer | GPS | * 5. Juni 1948 | GEThomas Maier | glp | * 1. August 1975 | ZHJacques-André Maire | SP | * 25. Mai 1957 | NEChrista Markwalder | Vizepräsidentin | FDP | * 27. Juli 1975 | BEAda Marra | SP | * 10. März 1973 | VDNadine Masshardt | SP | * 4. Oktober 1984 | BEThomas Matter | SVP | * 23. März 1966 | ZHLucrezia Meier-Schatz | CVP | * 4. Januar 1952 | SGGiovanni Merlini | FDP | * 27.05.1962 | TIChristian Miesch | SVP | * 27. Februar 1948 | BLPierre-André Monnard | Stimmenzähler | FDP | * 11. März 1957 | NEIsabelle Moret | FDP | * 30. Dezember 1970 | VDChristoph Mörgeli | SVP | * 16. Juli 1960 | ZHTiana Angelina Moser | Fraktionspräsidentin | glp | * 6. April 1979 | ZHPhilipp Müller | FDP | * 5. September 1952 | AGGeri Müller | GPS | * 27. Oktober 1960 | AGLeo Müller | CVP | * 4. Juli 1958 | LUStefan Müller-Altermatt | CVP | * 17. Juni 1976 | SOThomas Müller | SVP | * 1. Dezember 1952 | SGWalter Müller | FDP | * 25. April 1948 | SGMartina Munz | SP | * 26. Dezember 1955 | SHFelix Müri | SVP | * 22. Januar 1958 | LUMartin Naef | SP | * 10. November 1970 | ZHJacques Neirynck | CVP | * 17. August 1931 | VDYves Nidegger | SVP | * 17. Mai 1957 | GERoger Nordmann | SP | * 23. März 1973 | VDRuedi Noser | FDP | * 14. April 1961 | ZHEric Nussbaumer | SP | * 11. Juli 1960 | BLRoberta Pantani | Lega | * 19. September 1965 | TICorrado Pardini | SP | * 19. Juni 1965 | BEGuy Parmelin | SVP | * 9. November 1959 | VDSylvie Perrinjaquet | FDP | * 24. August 1955 | NEBruno Pezzatti | FDP | * 4. März 1951 | ZGGerhard Pfister | CVP | * 1. Oktober 1962 | ZGNadja Pieren | SVP | * 14. Februar 1980 | BEValérie Piller Carrard | SP | * 9. September 1978 | FRHans-Peter Portmann | FDP | * 22. Februar 1963 | ZHRosmarie Quadranti | Fraktionspräsidentin | BDP | * 18. Juli 1957 | ZHLorenzo Quadri | Lega | * 5. November 1974 | TIFabio Regazzi | CVP | * 22. Juni 1962 | TILukas Reimann | SVP | * 18. September 1982 | SGMaximilian Reimann | SVP | * 7. Mai 1942 | AGMathias Reynard | SP | * 7. September 1987 | VSNatalie Rickli | SVP | * 19. November 1976 | ZHJean-François Rime | SVP | * 28. Juni 1950 | FRKathy Riklin | CVP | * 21. Oktober 1952 | ZHMarkus Ritter | Stimmenzähler | CVP | * 19. April 1967 | SGMarco Romano | CVP | * 6. November 1982 | TIStéphane Rossini | Präsident | SP | * 9. August 1963 | VSAlbert Rösti | SVP | * 7. August 1967 | BEMaria Roth-Bernasconi | SP | * 14. September 1955 | GERebecca Ruiz | SP | * 4. Februar 1982 | VDPierre Rusconi | SVP | * 3. Dezember 1949 | TIGregor Rutz | SVP | * 12. Oktober 1972 | ZHRegula Rytz | GPS | * 2. März 1962 | BELouis Schelbert | GPS | * 3. Oktober 1952 | LUSilvia Schenker | SP | * 17. Januar 1954 | BSErnst Schibli | SVP | * 16. August 1952 | ZHPeter Schilliger | FDP | * 1. Juni 1959 | LUUrs Schläfli | CVP | * 2. Juli 1963 | SOBarbara Schmid-Federer | CVP | * 10. November 1965 | ZHDaniela Schneeberger | FDP | * 19. September 1967 | BLElisabeth Schneider-Schneiter | CVP | * 19. Februar 1964 | BLUrsula Schneider Schüttel | SP | * 26. November 1961 | FRJean Christophe Schwaab | SP | * 23. August 1979 | VDPirmin Schwander | SVP | * 28. Dezember 1961 | SZSilva Semadeni | SP | * 8. Februar 1952 | GRErich von Siebenthal | SVP | * 30. Dezember 1958 | BEHeinz Siegenthaler | BDP | * 11. Oktober 1955 | BEChristian van Singer | GPS | * 20. Januar 1950 | VDCarlo Sommaruga | SP | * 8. Juli 1959 | GEJürg Stahl | 2. Vizepräsident | SVP | * 16. Januar 1968 | ZHLuzi Stamm | SVP | * 9. September 1952 | AGJean-François Steiert | SP | * 7. Februar 1961 | FRDaniel Stolz | FDP | * 16. September 1968 | BSMarianne Streiff-Feller | EVP | * 17. August 1957 | BEAdèle Thorens Goumaz | GPS | * 15. Dezember 1971 | VDManuel Tornare | SP | * 20. April 1951 | GEAline Trede | GPS | * 20. Januar 1950 | BEAlexander Tschäppät | SP | * 16. April 1952 | BEAndy Tschümperlin | Fraktionspräsident | SP | * 11. März 1962 | SZPierre-François Veillon | SVP | * 30. April 1950 | VDDaniel Vischer | GPS | * 16. Januar 1950 | ZHAlbert Vitali | FDP | * 26. Juni 1955 | LUKarl Vogler | CSP OW | * 24. März 1956 | OWÉric Voruz | Stimmenzähler | SP | * 5. Juli 1945 | VDHansjörg Walter | SVP | * 5. Februar 1951 | TGBeat Walti | FDP | * 22. November 1968 | ZHChristian Wasserfallen | FDP | * 30. Juni 1981 | BECédric Wermuth | SP | * 19. Februar 1986 | AGThomas Weibel | glp | * 14. Juli 1954 | ZHRudolf Winkler | BDP | * 26. November 1955 | ZHWalter Wobmann | SVP | * 21. November 1957 | SOBerichterstatter/inBerichterstatter/inBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinGeneralsekretär/inRedner/inRatssekretäre/innenRatssekretäre/innenSozialdemokratische Fraktion der Bundesversammlung (S)Fraktion CVP/EVP der Bundesversammlung (CE)Grüne Fraktion der Bundesversammlung (G)Grünliberale Fraktion der Bundesversammlung (GL)Fraktion der Schweizerischen Volkspartei der Bundesversammlung (V)FDP-Liberale Fraktion der Bundesversammlung (RL)Fraktion der Bürgerlich-Demokratischen Partei der Bundesversammlung (BD)
Fabio Abate | FDP | * 4. Januar 1966 | TIHans Altherr | FDP | * 29. April 1950 | ARIsidor Baumann | CVP | * 23. September 1955 | URDidier Berberat | SP | * 1. Dezember 1956 | NEPeter Bieri | CVP | * 21. Juni 1952 | ZGPirmin Bischof | CVP | * 24. Februar 1959 | SOIvo Bischofberger | 2. Vizepräsident | CVP | * 24. Februar 1958 | AIPascale Bruderer | SP | * 28. Juli 1977 | AGRaphaël Comte | 1. Vizepräsident | FDP | * 29. September 1979 | NERobert Cramer | GPS | * 7. Februar 1954 | GEVerena Diener | glp | * 27. März 1949 | ZHRoland Eberle | SVP | * 7. Dezember 1953 | TGJoachim Eder | FDP | * 24. November 1951 | ZGChristine Egerszegi-Obrist | FDP | * 29. Mai 1948 | AGStefan Engler | CVP | * 30. Mai 1960 | GRAnita Fetz | SP | * 19. März 1957 | BSPeter Föhn | SVP | * 11. Dezember 1952 | SZJean-René Fournier | CVP | * 18. Dezember 1957 | VSHannes Germann | SVP | * 1. Juli 1956 | SHKonrad Graber | CVP | * 24. Juli 1958 | LUFelix Gutzwiller | FDP | * 22. Februar 1948 | ZHBrigitte Häberli-Koller | CVP | * 23. August 1958 | TGClaude Hêche | Ständeratspräsident | SP | * 20. Dezember 1952 | JUThomas Hefti | FDP | * 30. Oktober 1959 | GLHans Hess | FDP | * 4. Mai 1945 | OWWerner Hösli | SVP | * 30. August 1961 | GLRené Imoberdorf | CSPO | * 24. April 1950 | VSClaude Janiak | SP | * 30. Oktober 1948 | BLKarin Keller-Sutter | Stimmenzählerin | FDP | * 22. Dezember 1963 | SGAlex Kuprecht | SVP | * 22. Dezember 1957 | SZChristian Levrat | Parteipräsident | SP | * 7. Juli 1970 | FRFilippo Lombardi | Fraktionspräsident | CVP | * 29. Mai 1956 | TIWerner Luginbühl | BDP | * 4. Januar 1958 | BELiliane Maury Pasquier | SP | * 16. Dezember 1956 | GEThomas Minder | Parteilos | * 26. Dezember 1960 | SHPaul Niederberger | CVP | * 5. Dezember 1948 | NWPaul Rechsteiner | SP | * 26. August 1952 | SGLuc Recordon | GPS | * 20. September 1955 | VDGéraldine Savary | SP | * 14. November 1968 | VDMartin Schmid | FDP | * 24. Mai 1969 | GRUrs Schwaller | Fraktionspräsident | CVP | * 31. Oktober 1952 | FRAnne Seydoux-Christe | CVP | * 7. Juli 1958 | JUMarkus Stadler | glp | * 24. Dezember 1948 | URHans Stöckli | SP | * 12. April 1952 | BEGeorges Theiler | FDP | * 20. Mai 1949 | LURoberto Zanetti | SP | * 14. Dezember 1954 | SOAmtliches BulletinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinBundesrat/rätinProtokollführer/inRedner/inRatssekretäre/innenSozialdemokratische Fraktion der Bundesversammlung (S)Grüne Fraktion der Bundesversammlung (G)Fraktion der Schweizerischen Volkspartei der Bundesversammlung (V)Fraktion CVP/EVP der Bundesversammlung (CE)FDP-Liberale Fraktion der Bundesversammlung (RL)Grünliberale Fraktion der Bundesversammlung (GL)Fraktion der Bürgerlich-Demokratischen Partei der Bundesversammlung (BD)
Wahlen vom 23. Oktober 2011
Partei Abk. Sitze
Gesamt
Nationalrat Ständerat Veränderung
Schweizerische Volkspartei1 SVP 59 54 5 −10
Sozialdemokratische Partei SP 57 46 11 +5
FDP.Die Liberalen FDP 41 30 11 −6
Christlichdemokratische Volkspartei CVP 41 28 13 −5
Grüne Partei GPS 17 15 2 −5
Grünliberale Partei glp 14 12 2 +10
Bürgerlich-Demokratische Partei1 BDP 10 9 1 +10
Evangelische Volkspartei EVP[4] 2 2 0
Lega dei Ticinesi Lega[5] 2 2 +1
Christlichsoziale Partei Obwalden CSP OW[6] 1 1 +1
Mouvement citoyens genevois MCG 1 1 +1
Eidgenössisch-Demokratische Union EDU 0 0 −1
Partei der Arbeit PdA 0 0 −1
parteilos[7] 1 0 1 +1
1 
Fünf Mitglieder der SVP traten während der Legislatur 2007–2011 zur BDP über.

Während der Legislatur ergaben sich verschiedene Veränderungen.[8]

Präsidien[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Nationalrat[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Amtsdauer Ratspräsident[9] Kanton Bemerkungen
2011 Paul Rechsteiner Kanton St. Gallen St. Gallen Alterspräsident
2011/2012 Hansjörg Walter Kanton Thurgau Thurgau
2012/2013 Maya Graf Kanton Basel-Landschaft Basel-Landschaft
2013/2014 Ruedi Lustenberger Kanton Luzern Luzern
2014/2015 Stéphane Rossini Kanton Wallis Wallis

Ständerat[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Amtsdauer Ratspräsident Kanton Bemerkungen
2011/2012 Hans Altherr Kanton Appenzell Ausserrhoden Appenzell Ausserrhoden
2012/2013 Filippo Lombardi Kanton Tessin Tessin
2013/2014 Hannes Germann Kanton Schaffhausen Schaffhausen
2014/2015 Claude Hêche Kanton Jura Jura

Fraktionschefs[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Fraktion Amtsdauer Fraktionschef Kanton
Fraktion der Schweizerischen Volkspartei 2001–2012 Caspar Baader Kanton Basel-Landschaft Basel-Landschaft
2012–2017 Adrian Amstutz Kanton Bern Bern
Sozialdemokratische Fraktion 2006–2012 Ursula Wyss Kanton Bern Bern
2012–2015 Andy Tschümperlin Kanton Schwyz Schwyz
FDP-Liberale Fraktion 2008–2015 Gabi Huber Kanton Uri Uri
Fraktion CVP/EVP 2005–2014 Urs Schwaller Kanton Freiburg Freiburg
seit 2014 Filippo Lombardi Kanton Tessin Tessin
Grüne Fraktion 2010–2013 Antonio Hodgers Kanton Genf Genf
seit 2013 Balthasar Glättli Kanton Zürich Zürich
Grünliberale Fraktion seit 2011 Tiana Angelina Moser Kanton Zürich Zürich
Fraktion der Bürgerlich-Demokratischen Partei 2011–2015 Hansjörg Hassler Kanton Graubünden Graubünden
seit 2015 Rosmarie Quadranti Kanton Zürich Zürich

Mitglieder des Nationalrates[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Mitglieder des Ständerates[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Siehe auch[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Anmerkungen[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  1. Die Zählung der Legislaturperiode richtet sich nach der entsprechenden Zählung für den Nationalrat. Der Ständerat selber kennt als Vertretung der Kantone (Stände) keine Legislaturperioden. Er tagt seit 1848 in Permanenz und kennt aus diesem Grund auch kein Alterspräsidium.
  2. Die Legislaturperiode des Nationalrats beginnt und endet mit der konstituierenden Sitzung des neu gewählten Nationalrates. Vgl. den Faktenbericht Legislaturperiode (Stand: Sommer 2018) der Parlamentsdienste (online; PDF; 1,6 MB), S. 4.
  3. Sessionsdaten. Website der Bundesversammlung.
  4. Anschluss an die CVP-Fraktion
  5. Anschluss an die SVP-Fraktion
  6. Anschluss an die CVP-Fraktion
  7. Anschluss an die SVP-Fraktion
  8. Mutationen 49. Legislaturperiode 2011–2015 (Memento vom 7. März 2015 im Internet Archive). Website der Bundesversammlung.
  9. Tagen Nationalrat und Ständerat gemeinsam als Vereinigte Bundesversammlung, führt das Präsidium des Nationalrates den Vorsitz.
  10. Nationalratswahlen 2011 – Resultate / Kanton. Archiviert vom Original am 15. März 2012; abgerufen am 26. Oktober 2011.
  11. Ständeratswahlen 2011 – Resultate / Kanton. Archiviert vom Original am 15. März 2012; abgerufen am 26. Oktober 2011.

Weblinks[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]