Liste der Abkürzungen antiker Autoren und Werktitel/C

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Abk. Autor Autor Edition
  Abk. Werk Werktitel Deutscher Titel
CAD The Assyrian Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago Ignace Gelb (Chicago 1956–2010)
Caecil. Caecilius Statius  
  com. comoediae Komödien
Cael. Aur. Caelius Aurelianus
  acut. celeres passiones Über akute Krankheiten
  chron. tardae passiones Über chronische Krankheiten
  gyn. gynaecia Über Gynäkologie
  med. medicinales responsiones Medizinische Fragen und Antworten
Caes. Caesar siehe auch Ps. Caes.  
  civ. (B. C.) de bello civili Über den Bürgerkrieg
  Gall. (B. G.) de bello Gallico Über den gallischen Krieg
Caes. Arel. Caesarius von Arelate siehe auch Ps.-Caes. Arel.  
  brev. breviarium adversus haereticos  
  ep. ad Ruric. epistula ad Ruricium episcopum Brief an Bischof Ruricius von Limoges
  ep. ad virg. epistulae ad virgines  
  ep. de hum. epistula de humilitate ad monachos  
  grat. sententia de gratia  
  in apoc. in Iohannis apocalypsim expositio  
  reg. mon. regula monachorum  
  reg. vig. regula virginum  
  serm. sermones Predigten
  testam. testamentum  
  trin. de mysterio sanctae trinitatis  
Caesar. Caesarius von Arelate siehe Caes. Arel.  
Call. Callimachus siehe Kall.
Calp. Calpurnius Siculus  
  ecl. eclogae Hirtengedichte
Can. apost. Canones apostolici Funk: Didascalia et Constitutiones apostolorum (1905); Lauchert: Kanones der wichtigsten altkirchlichen Konzilien (1896)
Can. Hipp. Canones Hippolyti Riedel: Die Kirchenrechtsquellen des Patriarchats Alexandrien (Leipzig 1900)
Cand. Candidus Arianus  
  gen. div. de generatione verbi divini  
  epist. epistula ad marium victorinum Brief an Marius Victorinus
  Cant. cant. Hohes Lied (Canticum canticorum)  
Capreol. Capreolus von Karthago  
  ep. epistula altera ad Vitalem ad Tonantium  
Carm. de fig. Carmen de figuris vel schematibus  
Cass. Dio Cassius Dio  
    Historia Romana
‘Ῥωμαϊκὴ ἱστορία (Rhomaikḗ historía)
Römische Geschichte
Cassian. Johannes Cassianus  
  conl. conlationes patrum  
  inst. de institutis coenobiorum  
Cassiod. Cassiodor siehe auch Ps.-Cassiod. PL bzw. Mommsen: MGH / Auctores Antiquissimi
Cassiod. Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus  
  an. de anima  
  anecd. Hold. anecdoton Holderi  
  art. de artibus ac disciplinae liberalium  
  chron. chronica  
  Clem. Alex. adumbr. Clementis Alexandrini adumbrationes in epistulas canonicas  
  compl. in apoc. complexiones in epistolis apostolorum et actibus apostolorum et apocalypsi  
  gramm. de orthographia et de arte grammatica  
  hist. historia ecclesiastica tripartita  
  in Ps. expositio psalmorum  
  inst. institutiones divinarum et saecularium litterarum  
  inst. 1 institutiones divinarum litterarum  
  inst. 2 institutiones saecularium litterarum  
  Ios. antiq. Flavii Iosephi antiquitates Iudaicae curis Cassiodori e graeco versae  
  Ios. c. Ap. Flavii Iosephi de Iudaeorum vetustate opus curis Cassiodori e graeco versum  
  or. frg. orationum reliquiae  
  ordo ordo generis Cassiodorum Stammbaum Cassiodors
  orth. de orthographia  
  prol. bibl. prologus Cassiodori ad librorum biblicorum codicem grandiorem  
  var. variae (epistulae)  
CAT Classical Attic Tombstones Christoph W. Clairmont (Kilchberg 1993)
Cat. Katene (Catena)  
Cat. Catullus siehe Catull.  
Catal. cod. astr. graec. Catalogus Codicum Astrologorum Graecorum (12 Bde., Brüssel 1898–1936)
Cato Marcus Porcius Cato der Ältere  
  agr. de agri cultura Über den Landbau
  dict. dicta  
  dist. disticha  
  frg. fragmenta Fragmente (der Reden)
  or. orationes  
  orig. origines Ursprünge Roms
Catull. Catull  
    carmina Gedichte
Caverna thes. Schatzhöhle (Caverna thesaurorum)  
CB Attic Vase Paintings in the Museum of Fine Arts, Boston Lacey D. Caskey, John D. Beazley (Oxford 1931–1963)
CCAG Catalogus Codicum Astrologorum Graecorum (12 Bde., Brüssel 1898–1936)
CD Damaskusschrift  
Cedren. Georgios Kedrenos (Cedrenus)  
Cels. Aulus Cornelius Celsus siehe auch Ps.-Cels.  
    de medicina  
  artes artes  
Cels. Publius Iuventius Celsus  
  Dig. Digesta  
Cens. Censorinus siehe auch Ps.-Cens.  
    de die natali  
Cert. Hom. Hes. Certamen Homeri et Hesiodi  
Chag Talmudtraktat Chagiga  
Chal Talmudtraktat Challa  
Chalc. Calcidius  
  comm. commentarius in Platonis Timaeum Kommentar zu Platons Timaios
  trans. translatio Platonis Timaei Übersetzung von Platons Timaios
Char. (Charis.) Flavius Sosipater Charisius  
    ars grammatica  
Chares trag. Chares Tragicus  
Chr. min. Chronica minora saec. IV, V, VI, VII. Theodor Mommsen (Berlin 1892–1898)
Chr. Pasch. Chronicon Paschale  
Chron. Chronik  
Chron 1,2 1., 2. Buch der Chronik  
Chron. min. Chronica minora saec. IV, V, VI, VII. Theodor Mommsen (Berlin 1892–1898)
Chrys. Johannes Chrysostomos siehe Joh. Chrys. Bernard de Montfaucon; PG
Chrysipp. Chrysippos von Soli  
Chrysol. Petrus Chrysologus PL
Chul Talmudtraktat Chullin  
CIA Corpus Inscriptionum Atticarum Adolf Kirchhoff et al. (Berlin 1873–1897)
Cic. Cicero  
  ac. 1 Academicorum posteriorum liber 1 Über die Erkenntnislehre der Akademiker (spätere Fassung)
  ac. 2 Lucullus sive Academicorum priorum liber 2 Über die Erkenntnislehre der Akademiker (frühere Fassung)
  ad Brut. epistulae ad Brutum Briefwechsel mit Marcus Iunius Brutus
  Arat. Aratea  
  Arch. pro Archia poeta Für den Dichter Archias
  Att. epistulae ad Atticum Briefwechsel mit Titus Pomponius Atticus
  Balb. pro L. Balbo Für Lucius Cornelius Balbus
  Brut. Brutus  
  Caecin. pro A. Caecina Für Aulus Caecina
  Cael. pro M. Caelio Für Marcus Caelius
  carm. carmina Gedichte
  Catil. in Catilinam Reden gegen Catilina
  Cato Cato maior de senectute Cato der Ältere über das Alter
  Cluent. pro A. Cluentio Für Aulus Cluentius Habitus
  de orat. de oratore Über den Redner
  Deiot. pro rege Deiotaro Für König Deiotarus
  div. de divinatione Über die Weissagung
  div. in Caec. divinatio in Q. Caecilium Vorverfahrens-Rede gegen Quintus Caecilius
  dom. de domo sua Über sein eigenes Haus, an das Pontifikalkollegium
  facet. dict. facete dicta  
  fam. epistulae ad familiares Briefe an seine Freunde
  fat. de fato Über das Schicksal
  fin. de finibus bonorum et malorum Über das höchste Gut und das größte Übel
  Flacc. pro L. Valerio Flacco Für Lucius Valerius Flaccus
  Font. pro M. Fonteio Für Marcus Fonteius
  har. resp. de haruspicum responso Über das Gutachten der Opferschauer
  imp. Cn. Pomp. de imperio Cn. Pompei Über den Oberbefehl des Gnaeus Pompeius
  inv. de inventione Über die Auffindung
  Lael. Laelius de amicitia Laelius über die Freundschaft
  leg. de legibus Über die Gesetze
  leg. agr. de lege agraria (contra Rullum) Über das Siedlergesetz (Gegen Rullus)
  Lig. pro Q. Ligario Für Quintus Ligarius
  Manil. pro lege Manilia Über das Gesetz des C. Manilius
  Marcell. pro M. Marcello Für Marcus Marcellus
  Mil. pro T. Annio Milone Für Titus Annius Milo
  Mur. pro L. Murena Für Murena
  nat. de natura deorum Vom Wesen der Götter
  off. de officiis Vom rechten Handeln
  opt. gen. de optimo genere oratorum Über die beste Art von Rednern
  orat. orator Der Redner
  p.red.ad Quir. oratio post reditum ad Quirites Danksagung an das Volk
  p.red.in sen. oratio post reditum in senatu Danksagung an den Senat
  parad. paradoxa Stoicorum Begründung paradoxer ethische Lehrsätze aus der Schule der Stoiker
  part. partitiones oratoriae Einteilungen der Redekunst
  Phil. in M. Antonium orationes Philippicae Philippische Reden
  phil. frg. (philo.) librorum philosophicorum fragmenta  
  Pis. in L. Pisonem  
  Planc. pro Cn. Plancio  
  progn. prognostica  
  prov. de provinciis consularibus Über die konsularischen Provinzen
  Q. fr. epistulae ad Quintum fratrem Briefe an seinen Bruder Quintus
  Q. Rosc. pro Q. Roscio comoedo Für den Schauspieler Quintus Roscius
  Quinct. pro P. Quinctio Für Publius Quinctius
  Rab. perd. pro C. Rabirio perduellionis reo Für den des Hochverrats angeklagten Gaius Rabirius
  Rab. Post. pro C. Rabirio Postumo Für Gaius Rabirius Postumus
  rep. de re publica Über den Staat
  S. Rosc. pro Sex. Roscio Amerino Für Sextus Roscius aus Ameria
  Scaur. pro M. Aemilio Scauro Für Aemilius Scaurus
  Sest. pro P. Sestio Für Publius Sestius
  Sull. pro P. Sulla Für Publius Cornelius Sulla
  Tim. Timaeus  
  top. topica Beweislehre
  Tull. pro M.Tullio Für Marcus Tullius
  Tusc. Tusculanae disputationes Gespräche in Tusculum
  Vatin. in P. Vatinium testem interrogatio Gegen Publius Vatinius
  Verr. 1,2 in Verrem actio prima, secunda Erste/zweite Anklagerede gegen Verres
CIE Corpus Inscriptionum Etruscarum Carl Pauli et al. (Rom 1964ff., Nachdruck von Leipzig 1893–1936)
CIG Corpus Inscriptionum Graecarum August Boeckh et al. (Berlin 1828–1877)
CIH Corpus Inscriptionum Semiticarum Teil 4: Inscriptiones Himyariticas  
CIJ (CIJud) Corpus Inscriptionum Judaicarum Jean Baptiste Frey (New York 1975)
CIL Corpus Inscriptionum Latinarum Theodor Mommsen et al. (Berlin 1863–1936)
CIMRM Corpus Inscriptionum et Monumentorum Religionis Mithriacae  
Cinna Gaius Helvius Cinna  
  carm. carmina Gedichte
CIS (CISem) Corpus Inscriptionum Semiticarum Ernest Renan (Paris 1881–1962)
Claud. Claudius Claudianus  
  3 cons. Hon. Panegyricus dictus Honorio Augusto tertium consuli Panegyrikus auf das 3. Konsulat des Honorius
  4 cons. Hon. Panegyricus dictus Honorio Augusto quartum consuli Panegyrikus auf das 4. Konsulat des Honorius
  6 cons. Hon. Panegyricus dictus Honorio Augusto sextum consuli Panegyrikus auf das 6. Konsulat des Honorius
  carm. carminum maiorum series  
  carm. min. carminum minorum series  
  epigr. epigrammata
Επιγράµµατα 
Epigramme
  epithal. Hon. epithalamium dictum Honorio Augusto et Mariae Epithalamium für Honorius und Maria, Tochter des Stilicho
  Eutrop. in Eutropium Schmähschrift auf Eutropios
  fescenn. bzw. nupt. Hon. et Mar. Fescennina in nuptias Honorii Augusti et Mariae Fescenninische Verse zur Hochzeit von Honorius und Maria
  Get. bellum Geticum Krieg gegen die Geten
  Gig. Gigantomachia
Γιγαντοµαχία 
Gigantomachie
  Gild. in Gildonem Über den Krieg gegen Gildo
  Mall. Theod. Panegyricus dictus Mallio Theodoro consuli Panegyrikus auf das Konsulat des Flavius Mallius Theodorus
  rapt. Pros. de raptu Proserpinae Der Raub der Proserpina
  Prob. Olybr. Panegyricus dictus Olybrio et Probino consulibus Panegyrikus auf das Konsulat des Olybrius und des Probinus
  Rufin. in Rufinum Schmähschrift auf Rufinus
  Stil. de consulatu Stilichonis Über das Konsulat Stilichos
Claud. Don. Tiberius Claudius Donatus  
  Aen. interpretationes Vergilianae Kommentar zur Aeneis
Claud. Mam. Claudianus Mamertus  
  anim. de statu animae Über das Wesen der Seele
CLE Carmina Latina Epigraphica (2. Teil der Anthologia Latina) F. Buecheler (Leipzig 1895)
Clem. Clemens von Rom  
  1. Clem. Erster Clemensbrief
  2. Clem. Zweiter Clemensbrief
  epist. Briefe (Pseudo-clementinische Schriften)  
  hom. homiliae Predigten (bezieht sich auf 1. und 2. Clemensbrief)
Clem. Al. Clemens von Alexandria  
  exc. ex. theod. excerpta ex Theodoto
Ἐκ τῶν Θεοδότου ἐπιτοµαί (Ek tôn Theodótou epitomaí)
Auszüge aus Theodotos
  paid. Paedagogus
Παιδαγωγός (Paidagōgós)
Der Erzieher
  protr. protrepticus ad Graecos
Προτρεπτικὸς πρὸς Ἕλληνας (Protreptikós pròs Héllēnas)
Mahnrede an die Griechen
  q.v.s.
(Sozom. plous.)
quis vive salvatur
Τίς ὁ σωζόµενος πλούσιος (Tís ho sōzómenos ploúsios)
Welcher Reiche wird gerettet werden?
  strom. stromata
Στρωµατεῖς (Strōmateîs)
Teppiche
Cloat. Ver. Cloatius Verus  
CMG Corpus Medicorum Graecorum (Berlin 1927 ff)
CML Corpus Medicorum Latinorum (Berlin 1927 ff)
CMS Corpus der minoischen und mykenischen Siegel Friedrich Matz (Berlin 1964ff.)
cn. Canon(es)  
CN Codex Neofiti A. Díez-Macho (Hg.): Neophyti 1. Targum Palaestinense. 5 Bde., Madrid u. Barcelona 1968–1978
Cod. Codex  
Cod. Greg. Codex Gregorianus  
Cod. Herm. Codex Hermogenianus  
Cod. Iust. Corpus Iuris Civilis, Codex Iustinianus  
Cod. Par. graec. Codex Parisinus graecus Sammlung griechischer Codices der Bibliothèque nationale de France
COd. Par. lat. Codex Parisinus latinus Sammlung lateinischer Codices der Bibliothèque nationale de France
Cod. Theod. Codex Theodosianus  
Codd. Codices (Plural von Codex)  
Col. Brief des Paulus an die Kolosser (Pauli epistula ad Colossenses)  
coll. Mosaicarum et Romanarum legum collatio  
Coll. Avell. Collectio Avellana Otto Günther, CSEL 35. Wien u. a. 1895–1898
Coll. Latom. Collection Latomus  
Colum. (Col.) Lucius Iunius Moderatus Columella  
    de re rustica Über den Landbau
  arb. de arboribus Über Bäume
CoMIK Corpus of Mycenaean Inscriptions from Knossos John Chadwick et al. (Cambridge 1986–1998)
Comm. Commodianus  
  apol. carmen apologeticum  
  instr. instructiones per litteras versuum primas  
Conc. Concilium (Konzil)  
cons. Consultatio veteris cuiusdam iurisconsulti  
Cons. ad Liv. Consolatio ad Liviam  
Consent. Publius Consentius  
Const. apost. Apostolische Konstitutionen (Constitutiones apostolicae)  
Const. Sirmond. Constitutio Sirmondiana  
Cor. (Coripp.) Flavius Cresconius Corippus (frühere Schreibweise)  
Cor 1 1. Brief des Paulus an die Korinther (Epistula ad Corinthios I)  
Cor 2 2. Brief des Paulus an die Korinther (Epistula ad Corinthios II)  
Corn. Nep. Cornelius Nepos  
Cornif. rhet. Cornificius Longus (Cornificius rhetor ist eigentlich Quintus Cornificius, dem das etymologische Werk fälschlich zugeschrieben wurde)  
    de etymis deorum  
Cornut. Lucius Annaeus Cornutus  
  nat. de natura deorum Über das Wesen der Götter
  Theol. Gr. Theologiae Graecae compendium Kompendium der griechischen Theologie
Corp. Brux. Hist. Byz. Corpus Bruxellense historiae Byzantinae (Brüssel 1935ff)
Corp. Font. Hist. Byz. Corpus Fontium Historiae Byzantinae (Washington, DC 1967ff)
Corp. Gloss. Lat. Corpus glossariorum latinorum Gustav Löwe, Georg Goetz (Leipzig 1876ff)
Corp. Herm. Corpus Hermeticum Arthur Darby Nock, André-Jean Festugière (Paris 1954/60)
Corp. Hippiatr. Gr. Corpus Hippiatricorum Graecorum Eugen Oder, Karl Hoppe (Stuttgart 1924/27)
Corp. Pap. Jud. Corpus Papyrorum Judaicorum (siehe CPJ)  
Corp. Scr. Hist. Byz. Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae Barthold Georg Niebuhr (Bonn 1828/97)
CPG Corpus paroemiographorum Graecorum Ernst von Leutsch, Friedrich Wilhelm Schneidewin (Göttingen 1839–1851, Neudruck 1958, Suppl. 1961)
CPJ Corpus Papyrorum Judaicorum V. A. Tscherikover, Alexander Fuks (Cambridge, Mass. 1957/64)
CPL Corpus poetarum Latinorum J. P. Postgate (London 1894–1905)
Cpol. aus/von Konstantinopel (Constantinopolitanus)  
CRRO Coinage of the Roman Republic Online [1]
CSCO Corpus scriptorum Christianorum orientalium (Louvain 1903ff)
CSE Corpus Speculorum Etruscorum (Rom 1981ff)
CSEL Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum (Wien 1867 ff)
CSHB Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae (Bonn 1828–1897)
CSIR Corpus Signorum Imperii Romani (1973ff)
CT Codex Tchacos  
Curios. urb. Curiosum urbis Romae regionum XIV cum breviariis suis  
Curt. Curtius Rufus  
    historiae Alexandri Magni Geschichte Alexanders des Großen
CVA Corpus Vasorum Antiquorum Edmond Pottier et al. (Paris 1923ff.)
Cypr. Cyprian von Karthago  
  aleat. de aleatoribus Über das Würfelspiel
  adv. Iud. adversus Iudaeos Gegen die Juden
  cena Cypr. cena Cypriani Gastmahl des Cyprian
  Demetr. ad Demetrianum An Demetrius
  Domin. orat. de dominica oratione Über das Vaterunser
  Donat. ad Donatum An Donatus
  eleem. de opere et eleemosynis Über Werke (der Barmherzigkeit) und Almosen
  epist. epistulae Briefe
  exhort. paen. exhortatio de paenientia Mahnung zur Buße
  Fort. ad Fortunatum de exhortatione martyrii An Fortunatus über das Martyrium
  hab. virg. de habitu virginum Über die Kleidung der Jungfrauen
  idol. quod idola dii non sint  
  Iud. incred. ad Vigilium de Iudaica incredulitate An Vigilius, über den Unglauben der Juden
  laps. de lapsis Über die Gefallenen
  laud. mart. de laude martyrii Über den Ruhm des Martyriums
  mont. de montibus Sina et Sion Über die Berge Sinai und Zion
  mort. de mortalitate Über die Sterblichkeit
  Novat. ad Novatianum An Novatianus
  pasch. de Pascha computus Über die Berechnung des Osterfestes
  patient. de bono patientia Über den Nutzen der Geduld
  rebapt. de rebaptismate Über die Wiederholung der Taufe
  testim. ad Quirinum, testimoniorum libri tres An Quirinus, drei Bücher Schriftbeweise
  unit. eccl. de ecclesiae catholicae unitate Über die Einheit der katholischen Kirche
  zel. de zelo et livore Über Eifersucht und Neid
Cyranid. Kyraniden Mely-Ruelle: Les lapidaires de l'antiquité 2 (Paris 1898)
Legende zu den Farben der Autoreneinträge
Autor Autorenabkürzung
SW Sammelwerk Sammlung oder Sammelwerk (sowohl moderne als auch antike)
AN Anonym Schrift eines einzelnen, unbekannten Autors
BS Biblische Schrift Schrift des AT oder NT (auch Apokryphen)
RS Rabbinische Schrift Mischna, Talmud und sonstige hebräische, nichtbiblische Schrift
X Sonstiges Abkürzung von Lexikon, Referenz- oder Nachschlagewerk, Schriftreihe etc.; allgemeine Abkürzung